Uit een beschouwing van de productiviteitstrends van 14 grote uitvoeringsorganisaties in de periode 2006-2022 blijkt dat de productie van veel organisaties daalt, terwijl de middeleninzet minder afneemt of zelfs groeit. Daarbij valt op dat het aandeel van de personele inzet in veel gevallen toeneemt. De dalende productie in combinatie met een stijgende of gelijkblijvende middeleninzet resulteert bij de meeste organisaties in een negatieve productiviteitsgroei. Dit zijn de belangrijkste conclusies van de IPSE Studies-analyse van de meest recente data van de monitor Trends in Uitvoeringsorganisaties (TiU). De hierin opgenomen organisaties dekken in termen van personeel ongeveer 75 procent van alle uitvoeringsorganisaties (excl. diensten).

Productiedaling zelden gepaard met evenredige krimp ingezette middelen

Uit de analyse blijkt dat in de periode 2006-2022 bij 8 van de 14 organisaties sprake is van een dalende productie. Figuur 1 geeft dit weer en laat ook zien dat dit vaak niet gepaard gaat met een evenredige daling van de ingezette middelen. Bij 3 uitvoeringsorganisaties gaat de productiekrimp juist zelfs samen met een groei van de middeleninzet. Het UWV vormt een uitzondering: daar neemt de inzet van middelen sterker af dan de productie.

Ter gelegenheid van zijn afscheid van de TU Delft geeft Jos Blank op 18 april 2024 een openbaar hoorcollege met als titel:

Over vijftig jaar is de druk van ziekenhuizen op de arbeidsmarkt verdubbeld.
Een longitudinale analyse van het Baumol-effect in ziekenhuizen

Moderator van de bijeenkomst is Robert Verburg (TU Delft, hoofd ETI). Roel Bekker (vml SG ministerie VWS en em. hoogleraar RU Leiden) zal aansluitend aan het hoorcollege een co-referaat verzorgen.

Klik hier voor de link naar de presentatie.

Martin Sommer (publicist, columnist) spreekt met econoom Jos Blank (IPSE Studies, TU Delft) over de crisis in de publieke dienstverlening. In het interview staan zij stil bij de permanente neiging van de overheid om ieder probleem met geld op te lossen, de steeds verdergaande schaalvergroting, de mythe dat kwaliteit alleen met geld te kopen is en dat het neoliberalisme de schuld van alles is.

Kijk hier het interview bij De Nieuwe Wereld TV.

De personeelstekorten zijn in veel sectoren nog altijd groot. Ook de publieke dienstverlening, zoals de zorg, het onderwijs en het openbaar bestuur, heeft last van een nijpend personeelstekort. Een doelmatige inzet van personeel kan helpen de last te verlichten, zo blijkt uit onderzoek van het Instituut voor Publieke Sector Efficiëntie Studies. Op basis van een analyse van de doelmatigheid van de dienstverlening van gemeenten op het taakveld bestuur en ondersteuning in 2021 concluderen de onderzoekers dat gerichte sturing op bepaalde personeelskenmerken een bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de efficiency van de dienstverlening op dit taakveld. Zo wijzen de resultaten erop dat hogere uitgaven voor het opleiden van personeel en het terugdringen van het aandeel vast personeel kan zorgen voor een doelmatiger dienstverlening.

Op 30 november 2023 gaf Jos Blank een lezing voor het Institute of Public Finance met als onderwerp ‘Productivity and efficiency of Dutch central government departments in the period 2012–2019’.

De lezing was gebaseerd op het artikel Productivity and efficiency of central government departments: a mixed-effect model applied to Dutch data in the period 2012-2019, dat hij schreef samen met Alex van Heezik en Bas Blank en dat werd gepubliceerd in Journal Public Sector Economics.

De opname van de lezing is hier terug te zien.
De presentatie is hier te downloaden.

In het Journal of Public Sector Economics verscheen ons artikel over de doelmatigheid van kerndepartementen in Nederland.

Lees hier het volledige artikel.

In het IZA staat te lezen dat de zorg nu eindelijk echt een begin moet maken met het vooropstellen van de maatschappelijke vraag. Analyse van de ziekenhuiszorg in de afgelopen twintig jaar laat echter zien dat de groei juist daar plaatsvindt waar de maatschappij haar niet nodig heeft.

Lees hier het volledige artikel van Pierre de Winter op skipr.nl

Uit onderzoek van IPSE Studies naar de kosten en prestaties van de jeugdzorg in 352 gemeenten in 2021 blijkt dat er tussen gemeenten grote verschillen bestaan in de kostendoelmatigheid van de jeugdzorg. Sommige gemeenten kunnen dezelfde diensten verlenen tegen slechts de helft van de huidige kosten. Ook voor veel andere gemeenten lijkt een kostenbesparing op de jeugdzorg mogelijk. Gemiddeld over alle gemeenten bedraagt de kostendoelmatigheid 80 procent. Dit betekent dat een gemiddelde gemeente dezelfde prestaties kan leveren tegen 20 procent lagere kosten.

De productiviteit in de publieke sector neemt al decennialang af, terwijl de kwaliteit niet verbetert – of zelfs verslechtert. Dit is volgens Jos Blank het gevolg van maar liefst drie chronische aandoeningen van het overheidsbeleid: beleidsobesitas, het kwaliteitssyndroom en de schaalkwaal.

Lees hier het volledige artikel.

Het essay Overheidsbeleid lijdt aan het Münchhausen “by proxy’ syndroom: hoe de Nederlandse overheid al veertig jaar de ziekte van Baumol in de publieke dienstverlening aanwakkert is gratis te downloaden via deze link.

Al decennialang worden er miljarden euro’s belastinggeld verspild in de publieke dienstverlening, vooral in het onderwijs, de zorg en justitie en veiligheid. Belangrijkste oorzaak zijn drie persistente beleidsziekten: obesitas, het kwaliteitssyndroom en de schaalkwaal. Dat is de belangrijkste conclusie uit een reflectie van IPSE Studies op de resultaten van veertig jaar onderzoek naar het functioneren van de publieke dienstverlening in Nederland.