Steeds grotere verschillen in beloning?
Een veelgehoorde bewering is dat werken in de marktsector beter wordt beloond dan werken in de publieke dienstverlening, zoals onderwijs en zorg. Dit verschil in beloning zou in de loop van de tijd alleen maar groter zijn geworden.
Ontwikkeling beloning ziekenhuizen en gemiddelde Nederlandse werknemer
Uit onderzoek* van IPSE Studies blijkt dat deze claim in ieder geval niet opgaat voor de sector ziekenhuizen in de jaren 2000-2019. De gemiddelde beloning in de sector ziekenhuizen neemt in deze periode sterker toe dan die van de gemiddelde werknemer in Nederland (zie figuur 1).
Uit figuur 1 blijkt dat de beloning per arbeidsuur in de sector ziekenhuizen tussen 2000 en 2019 fors toeneemt (+ 150%). De ontwikkeling kent wel een opvallend verloop. Zo vindt twee derde van de verbetering plaats in de eerste negen jaar van de onderzoeksperiode. De beloning per arbeidsuur van de gemiddelde werknemer in Nederland is veel gelijkmatiger, maar bedraagt over de gehele periode nog geen 72 procent en blijft dus fors achter bij die van de sector ziekenhuizen. Merk op dat het hier om een forse groei van de beloning per arbeidsuur gaat, die waarschijnlijk niet als zodanig wordt ervaren. Een deel van de groei komt niet als besteedbaar inkomen beschikbaar, maar bijvoorbeeld ten goede aan de pensioenvoorziening.
Kanttekening hierbij is dat er in de loop der tijd wel een verschuiving in de samenstelling heeft plaatsgevonden. Zo is het aandeel medisch specialisten relatief toegenomen. Omdat deze personeelscategorie een hogere beloning kent dan andere werknemers in een ziekenhuis draagt dit ook bij aan een verhoging van de reële beloning per contractuur.
Conjunctuur
De achtergrond van de verschillen in beloningsontwikkeling is dat beloning in de publieke dienstverlening zich in tijden van laag- en hoogconjunctuur anders ontwikkelt dan in de marktsector. In de economisch matige jaren komt de beloning in de publieke sector veel minder snel onder druk te staan dan in de marktsector. In de jaren van overvloed profiteren werknemers in de bedrijven veel meer van een economische opleving. Voor een afgewogen beeld van de ontwikkeling in de beloning in de publieke sectoren is het van belang rekening te houden met deze conjunctuurgolven. Een lange termijn perspectief is daarbij noodzakelijk. Vanuit dat perspectief zit de werknemer de sector ziekenhuizen qua beloningsontwikkeling in ieder geval opvallend ruim aan de goede kant.
* Het IPSE Studies onderzoek Ontwikkeling beloning personeel publieke sector. De sector ziekenhuizen, 2000-2019 van Jos Blank en Alex van Heezik (ISBN 9789083065380) is gratis te downloaden via deze link. Voor vragen kunt u contact opnemen met Jos Blank (j.blank@ipsestudies.nl | 0648875645) of het secretariaat van IPSE Studies (v.vloemans@ipsestudies.nl | 06 205 226 43).